Vợ chồng không đăng ký kết hôn có được hưởng thừa kế của nhau khi nào?

Pháp luật có công nhận quyền thừa kế vợ chồng. Khi không phải vợ chồng (không đăng ký kết hôn hợp pháp) mà vẫn được hưởng thừa kế khi nào:

Hôn nhân thực tế là gì?

Hôn nhân thực tế được quy định tại Nghị Quyết 35/2000/NQ-QH10:

” a) Trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03 tháng 1 năm 1987, ngày Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích đăng ký kết hôn; trong trường hợp có yêu cầu ly hôn thì được Tòa án thụ lý giải quyết theo quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000;
b) Nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 03 tháng 1 năm 1987 đến ngày 01 tháng 1 năm 2001, mà có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này thì có nghĩa vụ đăng ký kết hôn trong thời hạn hai năm, kể từ ngày Luật này có hiệu lực cho đến ngày 01 tháng 1 năm 2003; trong thời hạn này mà họ không đăng ký kết hôn, nhưng có yêu cầu ly hôn thì Tòa án áp dụng các quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 để giải quyết.

Từ sau ngày 01 tháng 1 năm 2003 mà họ không đăng ký kết hôn thì pháp luật không công nhận họ là vợ chồng;

c) Kể từ ngày 01 tháng 1 năm 2001 trở đi, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản 3 của Nghị quyết này, nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn, đều không được pháp luật công nhận là vợ chồng nếu có yêu cầu ly hôn thì Tòa án thụ lý và tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng; nếu có yêu cầu về con và tài sản thì Tòa án áp dụng khoản 2 và khoản 3 Điều 17 của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 để giải quyết.”

Sống chung như vợ chồng, không đăng ký kết hôn được hưởng thừa kế của nhau trong những trường hợp nào?

• Trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03/01/1987, nếu có một bên chết trước, thì bên vợ hoặc chồng còn sống được hưởng di sản của bên chết để lại theo quy định của pháp luật về thừa kế.
• Trường hợp nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 03/01/1987 đến ngày 01/01/2001 mà có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 thì có nghĩa vụ đăng ký kết hôn trong thời hạn hai năm, kể từ ngày 01/01/2001 đến ngày 01/01/2003; do đó cho đến trước ngày 01/01/2003 mà có một bên vợ hoặc chồng chết trước thì bên chồng hoặc vợ còn sống được hưởng di sản của bên chết để lại theo quy định của pháp luật về thừa kế. Trong trường hợp sau ngày 01/01/2003 họ vẫn chưa đăng ký kết hôn mà có một bên vợ hoặc chồng chết trước và có tranh chấp về thừa kế thì trong khi chưa có quy định mới của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, tuỳ từng trường hợp mà Toà án xử lý như sau:
  • Nếu chưa thụ lý vụ án thì không thụ lý;
  • Nếu đã thụ lý vụ án và đang giải quyết thì ra quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết vụ án.

Như vậy, vợ chồng được hưởng thừa kế của nhau trong trường hợp phát sinh quan hệ hôn nhân thực tế trước ngày 03/01/1987 (cá nhân có yêu cầu phải chứng minh có quan hệ hôn nhân thực tế). Sau ngày 03/01/1987 phát sinh 02 trường hợp:

• Hôn nhân thực tế từ sau 03/01/1987 đến 01/01/2001 phải đi đăng ký kết hôn, chậm nhất là ngày 01/01/2003 thì được hưởng thừa kế của nhau.
• Hôn nhân thực tế từ sau 03/01/1987 đến 01/01/2001 phải mà không đăng ký kết hôn, trước ngày 01/01/2003 thì không được hưởng thừa kế của nhau.

Chia sẻ bài viết này: